Bài học cổ nhân: ‘Trời biết, Đất biết, Anh biết, và Tôi biết’

Hy Vọng

Dương Chấn là người huyện Hoa Âm (hiện thuộc tỉnh Sơn Tây) thời Đông Hán (25-220 sau Công Nguyên). Ông nổi tiếng bởi kiến thức và trí tuệ, nhưng điều khiến ông trở thành một nhân vật đáng kính trong lịch sử chính là lòng trung thực và liêm khiết của mình. Ông nổi tiếng với câu nói: “Trời biết, đất biết, anh biết, và tôi biết” .

Ảnh minh họa: Vạn Điều Hay.

Câu nói của Dương Chấn “Trời biết, đất biết, anh biết, và tôi biết” sau này đã trở thành câu thành ngữ nổi tiếng của người Trung Quốc để thể hiện tính chất kín của một sự việc nào đó. Tuy nhiên, câu nói này lại mang ý nhắc nhở nhiều hơn, đó là không có điều gì có thể che mắt được: không có điều gì là bí mật. Đây là một câu nói nhằm ngăn cản ý định của con người muốn làm việc xấu khi họ hành động trong góc khuất, khi người khác không hay biết.

Trước khi ra làm quan, Dương Chấn đã nỗ lực cống hiến cho giáo dục, kiên trì tạo ra các cơ hội giáo dục công bằng cho tất cả mọi người, không kể người đó xuất thân ra sao. Ông trở nên nổi tiếng vì đã nuôi dưỡng tài năng cho đất nước. Ông được mọi người tôn là Khổng Tử tại vùng ông sống.

Khi là thứ sử Kinh Châu, ông nhận thấy tài năng của học giả Vương Mật và thăng Vương lên chức huyện lệnh Xương Ấp (giờ là huyện Kim Hương thuộc tỉnh Sơn Đông).

Sau này, khi Dương đi ngang qua Xương Ấp, Vương đến gặp Dương và muốn tặng ông mười lượng (khoảng 2500 gram) bạc để bày tỏ sự biết ơn của mình với Dương vì đã đề bạt ông lên vị trí hiện tại.

Dương đã từ chối nhận món quà. Vương nói, “Đã tối rồi, không ai biết điều này đâu. Xin ngài hãy nhận nó”.

Dương đáp, “Trời biết, đất biết, anh biết, tôi biết. Làm sao anh có thể nói là không ai biết?”, Vương xấu hổ rời đi.

Gia đình Dương có lối sống giống như những người trung bình, ăn uống đơn giản và sống khiêm nhường. Khi bạn bè và những người ở cấp bậc cao hơn ngỏ ý muốn tặng của cải cho gia đình ông, Dương từ chối, ông nói: “Hãy để mọi người [trong gia đình ta] thấy rằng họ là con cháu của một vị quan liêm khiết. Ta để lại gia tài này cho họ; như vậy không đủ giàu có rồi sao?”

Bốn thế hệ hậu duệ kế cận của Dương đều nắm giữ các vị trí quan trọng trong triều đình và họ rất tự hào đề cao đạo đức dòng họ.

Biên tập bởi Sally Appert

Xem thêm:

Sources:

Tags: