Rất nhiều người khi đề cập đến từ “giá trị”, luôn luôn thích dùng vật chất của cải làm cơ sở đo lường. Giá trị cuộc đời hình như cũng bắt đầu tương đồng với giá trị tiền bạc. Nhưng điều đó có đúng không?

Tiền bạc có thật là thước đo giá trị cuộc đời?

(Ảnh: Twitter)

Trong xã hội hiện đại “tiền bạc là nhất” này, tất cả những gì nhìn thấy được, chạm vào được, dùng để trao đổi những giá trị tương đồng là tốt nhất, và “vật chất” mà mọi người đều muốn có và yêu thích, không phải tiền tệ, mà được gọi là “tiền bạc”.

“Tiền có thể đổi lấy tất cả mọi nhu cầu cuộc sống”, “không có tiền là tuyệt đối không thể được”, “có tiền có thể sai khiến ma quỷ…”, trong lòng của mọi người, giá trị của tiền bạc quyết định mọi thứ giá trị hàng hóa có thể dùng tiền để mua bán. Con người sống cả một cuộc đời, hầu như đều vì có được tiền mà vui vẻ, mà lo nghĩ, mà bận rộn. Giá trị cuộc đời hình như cũng bắt đầu tương đồng với giá trị tiền bạc.

Giả sử như có một cơ hội, cho mọi người tự ra giá về cuộc đời mình, không biết mọi người sẽ đưa ra đáp án gì. Trên thực tế, bất luận là một triệu, trăm triệu, hay là trên ngàn tỷ, tôi tin chắc người thực sự bằng lòng đem cuộc đời ra trao đổi, chắc cũng chỉ có vài người. Lý do rất đơn giản, cũng rất trêu ngươi, sau khi bán cuộc đời của mình rồi, chúng ta đều sẽ phát hiện ra rằng cho dù dùng số tiền khủng lồ, cũng không thể làm được chính mình nữa, một là không cách nào quyết định được sự đi hay ở của đời người, hai là cũng không thể theo ý muốn của bản thân mà biểu lộ cảm xúc vui buồn giận hờn của đời người.

Cho nên, trong xã hội hiện thực, chúng ta hầu như luôn có thể nhìn thấy, có người tuy sở hữu vật chất của cải khiến những người xung quanh ngưỡng mộ thèm muốn, nhưng lại chưa từng thực sự vui vẻ thoải mái từ trong nội tâm. Thậm chí còn có người giống như một xác chết di động, như người mất hồn không còn cảm xúc thật của chính mình, không cảm nhận được những thứ quý giá của cuộc đời, cũng không biết trân trọng giá trị của cuộc đời.

Ta hãy nhớ dịch bệnh viêm phổi Vũ Hán đang hoành hành giữ dội tại Trung Quốc. Có nhiều người đã nhận ra rằng, có tiền cũng không thể mua được mạng sống. Rốt cục, có những người ném hàng triệu nhân dân tệ qua cửa sổ. Đó là thể hiện nỗi thất vọng cùng cực mà tiền không thể giải quyết được.

Rốt cuộc ý nghĩa của đời người là ở đâu?

Vậy thì, giá trị của cuộc đời rốt cuộc nên tìm kiếm ra sao? Hiện bày ra sao? Và làm sao để phân lớn nhỏ, sang hèn đây?

Từng có một ông bố khi giải nghĩa từ “giá trị” cho con trai mình hiểu, ông đã nói: “một người có vĩ đại hay không, không phải nằm ở số tài sản người đó sở hữu có bao nhiêu tiền, mà là người đó ảnh hưởng được bao nhiêu người, có bao nhiêu cống hiến cho nhân loại”. “Một nhà thơ dùng thơ ca làm ảnh hưởng chúng ta, chúng ta có thể nói ông ta là nhà thơ vĩ đại; một nhà văn dùng văn chương làm ảnh hưởng chúng ta, chúng ta có thể nói ông ta là một nhà văn vĩ đại; một thương nhân, dùng năng lực của bản thân sáng tạo ra rất nhiều vị trí công việc, lại lại tài sản của mình ra làm từ thiện, chúng ta có thể nói ông ta vĩ đại.”

Từ trong lời nói dẫn dắt có thứ tự của ông bố, chúng ta có thể cảm nhận được một chút về giá trị tồn tại của cuộc đời. Cũng có nghĩa là, mỗi người đều có thể dựa vào vai trò xã hội, công việc nghề nghiệp của mình để làm nổi bật sự vĩ đại của cuộc đời.

Khi chúng ta cảm động bởi thơ ca của nhà thơ có thể mang đến tình cảm tinh tế và sự tưởng tượng phong phú cho người đọc; khi chúng ta rung động bởi cuộc đời thú vị và hình ảnh yêu thương dưới ngòi bút của nhà văn có thể cho đọc giả thấy được nhiều thế giới khác nhau; khi chúng ta xem thời sự được biết rằng ở quốc gia xa xôi nào đó luôn có những nhà triệu phú đẳng cấp đem “quyên tặng toàn bộ tài sản” của mình để làm lựa chọn cao thượng nhất vào cuối cuộc đời. Thì, những người từ trước đến giờ luôn sống mơ hồ chạy theo vật chất như chúng ta sẽ đột nhiên phát hiện ra rằng: Con người không chỉ có thể quyết định sự nhỏ bé hay vĩ đại của cuộc đời, mà thậm chí còn có thể sử dụng sở trường của bản thân để tạo ra sự cao quý và bất hủ cho cuộc đời.

Chúng ta không cần thiết phải bỏ cái gần để chạy theo cái xa, chỉ cần đứng vững trong công việc, vị trí, hoặc là tất cả sự nghiệp mà mình cho rằng đáng để khai thác, cũng không cần trèo cao đi thách thức một số chuyện không thể nào làm được, hay tự do tùy ý theo đuổi một số thứ không thực tế. Bạn phải biết là, không mong mà gặp được trong sự vô tình mới là thời cơ tốt nhất, sự sắp xếp tốt nhất.

Trên thực tế, mỗi người ở trong xã hội đều có thể tìm được vị trí của mình, và diễn tốt vai trò của mình. Cho dù không thể trao tặng linh cảm lớn mạnh giống nhà thơ, nhà văn, không thể ban tặng vật chất của cải khổng lồ như những nhà triệu phú, thì một người bình thường không thể bình thường hơn cũng có sức ảnh hưởng vô hạn giống với họ. Nếu như nói, tâm rộng bao nhiêu, mơ ước sẽ lớn bấy nhiêu, vậy chúng ta sẽ nhìn thấy được, sức mạnh muốn cống hiến cho xã hội, tấm lòng muốn mang đến lợi ích cho người khác to lớn bao nhiêu, sức ảnh hưởng của mình sẽ lớn bao nhiêu, giá trị cuộc đời cũng theo đó mà sâu xa bấy nhiêu.

Giống như một luật sư, anh ta có thể lựa chọn sử dụng kiến thức chuyên môn của mình, để rửa oan cho người vô tội, dùng hết mọi khả năng để lấy lại sự thật; ví dụ như một bác sĩ, có thể lựa chọn dùng kỹ năng y học của mình, để chữa trị cho bệnh nhân, dùng hết khả năng để cứu chữa; ví dụ như một giáo viên, anh ta có thể lựa chọn dùng học thức cả đời của mình, mở ra một cánh cửa lý tính cho người muốn học hỏi, và dẫn dắt họ vào con đường đúng đắn đi tìm chân lý. Cho dù bạn không có vai trò xã hội, cũng nhất định được ban cho vai trò gia đình. Ví dụ như làm cha làm mẹ, có thể dạy dỗ con cái, để chúng biết tôn trọng, yêu thương và có trách nhiệm; ví dụ như làm con cái, thì nên hiếu kính cha mẹ, quan tâm người già, để họ có thể cảm nhận được ấm áp và hạnh phúc do tình thân mang lại dưới sự che chở chu đáo ân cần.

Tất cả vai trò hầu như đều có thể thông qua từng chút cống hiến nhỏ, tạo ra ảnh hưởng lớn hoặc nhỏ, sâu hoặc nông, mà sự ảnh hưởng lớn rộng, sâu xa có thể làm hiển lộ sự vĩ đại và cao quý của cuộc đời. Nếu như mỗi người đều có thể thông qua vai trò xã hội, nghề nghiệp, vị trí và quan hệ để ảnh hưởng người khác, vậy chúng ta nên cân đo đong đếm sao cho khéo léo, để phân biệt rằng một khi sức ảnh hưởng được sản sinh ra, rốt cuộc là có lợi hay có hại đối với người khác.

Nếu bạn luôn hy vọng cuộc đời mình giống như ánh sáng lung linh của ngôi sao sáng nhất trong bầu trời đêm, vậy thì lúc này, đáp án trong lòng bạn có lẽ không cần nói cũng đã quá rõ ràng rồi.

Xem thêm:

• Rốt cuộc ý nghĩa chân chính của cuộc đời là gì?
• Hãy đọc bài viết này nếu bạn thấy cuộc đời là gánh nặng.
• Bận rộn một đời, mục đích cuối cùng là gì?