Bãi biển Sầm Sơn còn vắng. Ngồi trên chiếc trõng tre của nhà vác ra kê sát ngay ven bờ, ông Tiến Phú bảo vợ:

-Mình đi thế này mới sang trọng. Chỉ có những người sang mới đi nghỉ mát hoặc tháng năm này hoặc về mùa thu. Chứ con đi nghỉ mát tháng sáu tháng bẩy thì thường rồi. Có gì đến đầu tháng tám mình hãng lại vào.

Rồi ông vung tay trỏ vòng bãi, nói tiếp:

-Ừ! Mấy lại mình đi thế này lợi chứ. Vi la của mình có thể cho thuê được tháng sáu, tháng bẩy là hai tháng cho thuê được tiền nhất. Năm nay có lẽ vi la của mình phải cho thuê đến trăm rưởi một tháng mới được. Năm ngoái cậu đi cho bác Hân bác ấy thuê rẻ quá.

-Khốn nhưng mà nể lắm. Bác ấy giúp được mình bao nhiêu việc thì sao? Mợ cớ hay nhìn gần không biết tính xa. Cái việc thầu giấy nợ luyn các sở năm ngoái mà không có bác ấy vận động thì không về tay lão Nam Thành ấy. Mấy lại, cháu bác ấy làm ngoài kho bạc mình cũng phải cần đến luôn… Mợ tưởng tôi khờ cả đấy. Mình phải thả con ăn sắt mới bắt được con cá rô chứ.

Bà Tiến Phú ngồi yên nhìn ra bờ, tủm tỉm cười, tỏ ý kính phục cái tài tính toán của chồng. rồi bà lại quay nhìn Hải đang loay hoay đào đất cát sâm sấp nước bằng một cái sẻng con. Đào được sẻng nào nó lại đổ hất vào một cái xe nhỏ một bánh, trong có đặt một cái xô bé có quai xách.

Nhìn Hải chơi, bà Tiến Phú chợt nhớ đến Quý và Thanh ở Hà Nội, hỏi chồng:

-Thế còn hai đứa ở nhà, đến nghè cậu định cho chúng nó đi đâu?

-Tôi định gửi nó lên Chapa với chú Nghị.

-Sợ trên ấy lạnh quá.

-Lạnh gì mà lạnh. Khí núi tốt chứ. Cho nên tây người ta cứ mùa hè thì ở núi, mùa rét mới ở bãi bể.

-Lạ nhỉ.

U Liên cũng vừa đi lượn quanh bãi về. U đặt chị Liên xuống trõng. Nhưng Liên đã trán xuống, lại xúc đất với nhau, bà Tiến Phú hét lên:

-Kìa u Liên, ẵm chị lên, bẩn hết áo đầm bây giờ.

U ta chưa kịp ẵm Liên lên thì Hải đã hất đất bùn mạnh quá bắn cả vào ngực Liên. Bà Tiến Phú đậm chắn gắt:

-Đã bảo mà. Bẩn hết áo rồi. Thôi cởi áo ngoài ra cho em.

Ông chồng gạt đi.

-Ấy cởi ra lạnh phổi nó lại đâm ho thì khốn. Đêm nó về thay áo đi rồi có ra thì phải ẵm nó. Về đi, có ra đêm cả bánh và súc cô la cho anh Hải nhé.

Giữa lúc đó, Hóm đã chạy đến đưa ông chủ một bao thuốc lá và một bao diêm mà nó chạy về tận nhà lấy đem ra. Ông chủ trợn tròn mắt, hỏi nó:

-Sao lại lấy bao thuốc này?

-Dạ, thưa ông, con thấy ba bốn bao, ông dặn co lấy bao có hình ông tây đội mũ ngậm thuốc lá…

-Ai bảo mày thế? Tao bảo lấy bao thuốc hình con lạc đà cơ mà.

Hóm sợ, nép vào cạnh u Liên. Nhưng bà Tiến Phú bảo chồng.

-Cậu quên đấy. Cậu dặn nó lấy ét kia mà.

Ông Tiến Phú nguôi giận, mắng Hóm lấy lệ”

-Thôi ra chơi với anh đi. Bao giờ tao tắm sấp lên thì phải về lấy bao ca-men có con lạc đà ấy nhớ chưa?

-Dạ con nhớ rồi ạ.

Hóm cửi trần, chỉ mặc độc một cái quần đùi láng đen. Nó ngồi xuống súc đất với Hải. Đứa nhỏ này thấy Hóm, sướng quá, reo lên. “có mày rồi, lại đây” Nó nắm tay Hóm bắt nằm xuống cát. Rồi nó lấy cát ướt chát đầy lưng, đầy cổ Hóm. Nghịch chán, nó lại nghĩ ra một trò chơi rất ác, bắt Hóm chịu tội. Nó bảo Hóm há mồn ra. Hóm vừa há mồm, có ấn ngay một nắm cát vào rồi vỗ tay cười. Hóm phun cát ra phì phì, mặt mũi nhăn nhó. Ông bà Tiến Phú cũng cười theo, bảo nhau:

“Cái chú bé nghịch thế thì thôi” Được thể, Hải lại làm già. Nó lại nhét cát vào lỗ tai, lỗ mũi Hóm. Không chịu được, Hóm rẫy rụa văng mình vào chân Hải làm Hải ngã sấp xuống cát. Tức thì, bà Tiến Phú đứng phát dạy tay sẵn chiếc quạt giấy quật vào lưng Hóm đến chín mười cái. Bà đỡ Hải dậy hỏi: “Con có đau không?” rồi the thé chửi Hóm:

-Tiên nhân bố nhà mày làm cát dính cả vào môi anh rồi. Anh nó nghịch có thế mà cũng phải đến nỗi rẫy rụa. Lần sau, bà thì căng thây mà ra.

Ông Tiến Phú cũng ném theo một câu:

-Tổ cha ranh con.

Hải đã đỡ đau liền xông đến túm tóc Hóm, đấm đá. Mẹ nó phải đe Hóm trước:

-Ngồi im cho anh đánh không có mày chết với bà.

Đánh mỏi tay rồi Hải mới buông tha Hóm, ra nhặt sẻng, se, sô đem về trõng, bảo vệ:

-Mẹ ơi, cho con xuống tắm đi.

-Con hãng chơi đi đã tí nữa tắm. Kia kìa ! U Liên nó đã đêm bánh ra cho con kia kìa.

Quả nhiên, ở phía xa, u Liên đang đi lại. Hải chạy ra giằng lấy bánh tây và thỏi súc-cu-la.

Bà Tiến Phú gọi con:

-Này Hải, hẵng lau tay đi đã chứ, ăn cả đất à?

Hóm ngồi trên cát, nước mắt chạy quanh mà không dám khóc. Nó nhìn Hải ăn bánh tây, cắn súc-cu-la nhồm nhà nhồm nhoàm. Nó nuốt nước rãi ừng ực.

Hải ăn được nửa cái bánh tây ba thì đã hết súc-cu-la liền ném nửa bánh còn thừa xuống trõng không ăn nữa. bà Tiến Phú cầm nửa bánh cho Hóm.

-Này, cho thằng kia ăn nốt đi.

Hóm chìa tay sắp lấy thì Hải đã chu chéo lên:

-Không cho, không cho. Ban nãy nó đánh ngã con.

Rồi Hải giật lấy bánh ở tay mẹ, chạy ra bờ biển vứt tỏm xuống nước. Một làn sống sô vào đưa cả mẩu bánh vào. Hải vỗ tay hét lên:

-A ! Mẹ ơi! Bánh tây nó chạy được.

Nó lại nhất miếng bánh ném ra ngoài biển, sóng lại đưa vào. Nó cười, nó múa hai tay lên, nó nhẩy bành bạch dưới nước, Bà Tiến Phú bảo đầy tớ:

-Hóm, mày không ra cạnh anh Hải, anh ngã bây giờ.

Hóm vội chạy ra giải Hải vào. Nhưng Hải thét:

-Ông không vào. Cút đi ! Mẹ bố mày.

Bà Tiến Phú liếc chồng thủ thỉ:

-Thật con bố, đáo để quá. Tính nóng như lửa.

Ông chồng mỉm cười, tát yêu vợ:

-Phải ! Dễ mợ thì không nóng tính. Lành lắm đấy! Lành như bụt đây.

Hai vợ chồng nhà phú bộ nhìn nhau cả cười. Bãi biển đã hơi đông. Rải rác ven bờ, chín mười cái trõng tre, mỗi cái là chỗ quây quần của một gia đình trước khi tắm. Đó, đây, một vài thiếu nữ mặc may ô, ngoài hoạc pe-nhoa vải bông, đi đi lại lại trên cát, để khoa màu da đùi trắng nuốt, cái mông đồ sộ, cái gáy đầy đặn của mình. Mươi đứa trẻ  cho thuê trõng đen như thui, quần nâu áo vải, nô đua với nhau, chạy suốt bãi. Xa xa, ngoài khơi, vài cánh buồm nâu đang rỡn gió, đứa bé đưa thuyền chải dọc ngang trên vùng nước mặn.

Dưới biển, đã lác đác người tắm. Người cái đầu đen đen nhô lên mặt nước, những cái trăng trắng nàng nạc phô ra nắng chiều, những cánh tay tròn tròn luôn luôn dơ lên đùa với sóng bọt ngầu, những cái ngực nở nở dấu sau mảnh len dệt hoặc đỏ, hoặc xanh, thỉnh thoảng ưỡn ra đỡ lành nước hum hút từ khơi đưa vào đánh nổi bềnh người tắm…tất cả bầy ra một cảnh da-hý vui vui nó cho ta cảm tưởng được chứng kiến “cái tuổi xuân quay trở lại” của con người.

Bà Tiến Phú dục chồng:

-Xuống tắm đi, cậu.

-Đi

Hai vợ chồng song song bước xuống nước. Hải chạy theo, gọi:

-Mẹ cho con tắm với.

-Ở trên bờ. Xuống đây thế nào được. Hóm, chơi với anh Hải đấy. Hải khóc mếu ầm ĩ. Sợ nó ngã thì lại phải chửi, Hóm chạy đến ẵm sốc Hải vào tít tận trong bãi cát. Nó cào cấu, rẫy rụa, chửi đánh Hóm. Nhưng Hóm mặc kệ cứ ẫm nó vào đặt xuống cát, nói:

-Đây, ông ngồi xuống đây mà chơi.

Hai ông bà Tiến Phú còn mải đỡ sống nên chẳng quay vào bờ nữa. Ông dặn bà:

-Hễ thấy sóng nó lù lù đến thì phải đứng nghiêng người đi. Cứ đứng quay ra, nó đánh vào mặt mũi lại kêu. Ông chưa nói hết lời thì một làn sóng cao ngất đã đánh úp chùm cả đầu hai người. Ông tối tăm cả mặt mũi lảo đảo, nước vào cả tai, nhưng đứng vững được ngau. Còn bà thì ngã bổ nhào xuống nước, hai tay quờ quờ, hai chân đạp rẫy lân loan. Ông vội vàng ôm sốc vợ lên. Tóc bã sõa tung, mắt cay khè, tai ù đặc, đầu choáng váng, mồm mặn chát sít. Các người tắm chung quanh đều cười ồ. Ngượng quá, ông phải đặt vợ cuống. Nhưng bà vừa chạm chân tới đất thì một làn sóng ở đâu tiến lù lù vào. Hoảng hốt bà ôm chầm lấy chồng, kêu thất thanh. Sóng lại đánh tràn qua đầu hai người. Ông phải ẵm chặt lấy vợ, lúng ta lúng túng.

-Thôi vào đi cậu, hôm nay sóng to lắm.

-Vào làm gì vội. Ta vào chỗ gần bờ vậy. Ai lại mới xuống nước đã lên ngay người ta cười cho.

Không muốn người ta cười là dát hai vợ chồng dắt tay nhau vào gần bờ, nước đến lưng cổ chân, đứng… nhảy sóng.

Hóm ngồi trên bờ nhìn thấy vợ chồng chủ nhảy sóng mà phì cười. Nó ước gì được xuống biển để nó bơi nó lặn cho ông bà chủ nó biết là, ít ra nó cũng hơn ông bà chủ nó cái bơi, cái lặn. Nhưng nó còn phải trông anh Hải. Nó dạy Hải súc cát đắt lên những ngọn tháp cao. Nó vục hai tay xuống cát nhão, bốc lên, rồi đổ giọt xuống. Những giọt cát loăn quăn, ngòng nghèo chồng lên nhau, nhọn hoắt. Thỉnh thoảng những ngọn tháp đã cao lại đổ ụp xuống. Hóm và Hải phải xây cái khác. Rồi hai đức be bờ không cho nước vào, rồi chúng đào hào, đào lũy trông như một thành tri. Hải thích chỉ nằm đứng vỗ tay cười tít mắt.

Bỗng những người chơi trên bờ chạy đổ sô về một phái cách Hóm ngồi vài chục thước. Hóm bế sốc ngay Hải chạy đi xem. Tới nơi nó len vòng người vào. Một thiếu nữ độ mười bảy, mười tám nằm thẳng đờ trên cát, hai ba thiếu nữ khác đang giật tóc mai gọi vào tận tai: “Liễu ! Liễu ơi!” Một cậu đứng đấy hỏi:

-Cô ấy đang tắm thì hét lên rồi ngã gục xuống nước, tôi phải vực vào. Ngực kẻ bị nạn vẫn phập phồng, mặt tái nhợt, hai hàm răng nghiến chặt, mắt nhắm nghiền, người thẳng đườn. Có tiếng người nói:

-Cô nào biết, vào làm monvetnent re-piratoire cho cô ấy hộ tí.

Lại có tiếng người:

-Hẵng vực cô ấy vào nhà thương đã. Để nằm đây bị lạnh thì khốn. Nào hai ba ủng hộ vào một tí.

Hai ba cậu trai liền sím vào khiêng thiếu nữ. Một cô bạn của nạn nhân mếu máo dục một cô khác:

-Tiến ơi! Mày ra dây thép đánh telegramne về nhà Liễu đi.

Mấy cậu con trai đã nâng bổng thiếu nữ đi vào trong bãi cát. Đám đông ở theo sau, mỗi người một câu:

-Cô ấy bị cảm đấy.

-Không phải. Người thuyền chài người ta bảo bị đuôi cá đuối chạm vào đùi. Cái đuôi nó có gai và có thuốc độc đấy.

-Vô lý! Cá đuối nào vào được ven bờ. Nếu có thì bao nhiêu người tắm đều bị cả chứ.

-Không! Cái bác chở mảng bác ấy bảo có lẽ chạm vía thần bể nên ngài bắt.

Có tiếng cười ồ. Rồi lại có tiếng nói:

-Dù sao cũng phải khiêng vào đến nhà thương mới được.

-À! Hay là cô ấy bị động kinh?

Một tiếng hét ghê sợ vẳng lên. Rồi người ta thấy cái thân thể cứng đờ đang bị khiêng kia rẫy rất mạnh, rồi huỵch xuống cát. Nạn nhân mở choàng mắt, lòng trắng đỏ ngầu. vừa rẫy vừa hét như một kẻ điên. Cô bạn hồi nãy lại năn nỉ:

-Nhờ các ông cứ khiêng hộ về đến nhà thương.

Mất người lại bắt tay vào khiêng. Một cậu bị ngay nạn nhân vung tay cào trúng mặt. Cậu gào lên:

-Ô kìa! Cào cấu thế này thì ai khiêng được.

Nạn nhân vẫn rẫy rụa trên cát. Người nàng đỏ rử, mặt mùi nhem nhuốc, tóc sõa rối bong. Có tiếng khóc:

-Liễu ơi ! Em Liễu ơi!

Lại có tiếng năn nỉ

-Xin mấy ông nào thật khóc khiêng hộ cô ấy vào nhà thương. Giữa lúc rối rít ấy, hai người thanh niên y phục hướng dạo ở đâu nhanh nhẹn rẽ người vào. Một cậu giữ chân nói to:

-Ông nào làm ơn thuê xe đi gọi hộ Intermier ngay. Nửa giờ nữa thì cô ấy nguy.

Tiếng nói không có ai trả lời. Cậu hướng dao chạy như bay lại nhà thương. Mấy phút sau, đã thấy người khán hộ phòng xe đạp đến. Ông vội vã chạy xuống bãi, gạt người xông vào, lấy thuốc ra tiêm ngay cho nạn nhân một ống. Mọi người yên lặng chờ công hiệu của phát thuốc. Người khán hộ nói:

-Thấy gọi, tôi đoán là cô ấy bị động kinh. Chắc cô ấy có chứng động kinh hôm nay tắm bị lạnh nên thế. Để chờ xem.

Phát tiêm linh điệu thật. Thiếu nữ đã không rẫy nữa, nằm im, mắt lử đử. Người khán hộ bảo cô bạn của nạn nhân.

-Cô ủ kín cô ấy lại cho xe về nhà ngay. Rồi cô cho người nhà lại ngay nhà thương tôi đưa cho thuốc xoa. Nếu đêm nay mà còn rẫy rụa nữa thì phải lấy ô tô đưa ra Thanh, chậm thì nguy đấy.

-Vâng, cảm ơn ông.

Ba bốn người súm tay vào cùng hai cậu hướng đạo vực nạn nhân lên đường cái. Họ gọi xe rồi có bạn đỡ thiếu nữ lên xe, về nhà…

Hõm ẵm Hải xem từ đầu đén cuối.

Bây giờ nó mới thấy tắm bể là nguy hiểm thế. Nó tin rằng: “Cô ấy bị thần bể bắt mất vía sao rồi cũng chết”. Nó hỏi một người thuyền chài cùng đi với nó:

-Ông ơi, chơi trên bờ thần bể có bắt mất vía không hả ông?

Người thuyền chào rượu say bự bật cười, dọa:

-Có chứ.

-Bị mất vía thế có khỏi được không hả ông?

-Khỏi thế nào được.

-Nhưng thế ai cũng có thể bị bắt mất vía ư?

Người thuyền chài bóng lơn:

-Không, thần bể chỉ bắt vía những người giàu có thôi. Ngài thương người nghèo lắm.

Một cậu có vẻ học sinh đi sau, pha trò:

-Ai bảo thế! Ngài chỉ bắt con gái thôi.

Hóm quay lại hỏi:

-Bắt thế làm gì hở cậu?

-Ngài bắt vía con gái đem về làm vợ chứ còn làm gì nữa.

Hóm toan hỏi nữa thì đã thấy bà chủ xa xa thé mắng:

-Thằng ranh con kia đi đâu về thế?

-Thưa bà con ẫm anh đi xem ạ.

Bà gầm lên:

-Thôi mày chết bỏ mẹ mày rồi ! Người ta bị thần bể bắt mất vía mà mày dám đem anh Hải lại xe à? Hở? Hở? (Mỗi tiếng hở là một cái cốc). Về, anh làm sao thì mày chết với bà. Mau lên! Ra vác trõng về, đưa anh đây.

Hóm chạy ra bờ bể vác trõng, theo ông chủ và u Liên về. Bãi biển vắng teo. Tai nạn vừa qua gieo vào tâm trí người tắm một ý nghĩ rùng rợn. Ai nấy đều rủ nhau về. Ông Tiến Phú cũng quyên không hỏi Hóm xem thuốc lá ca-men đã đem ra chưa. Ông chỉ vừa đi vừa ngó chăm chăm vào gáy u Liên, trong óc nẩy nở nhiều tư tưởng vô cùng dâm loạn. Ông vốn là một con người trụy lạc.

Thấy vợ ở phía trong bãi hốt hoảng chạy ra, ông hỏi:

-Gì thế, sao lại quay ra.

-Đây, cậu xem thằng Tài nó vừa đưa tôi.

Bà đưa cho chồng một mảnh giấy dây thép, tay run lên. Ông giằng lấy đọc:

“Ông bà về ngay, cậu Quý đánh người bị thương. Cậu đã bị bắt giam”. Ông thất sắc bảo vợ.

-Chết chưa! Thế thì tôi phải về ngay mới được. Mợ liệu thu xếp mai xe nó vào nó đón.

-Không, tôi cũng ra. Để trẻ lại mai cho xe vào đón vậy.

-Cũng được. Quái! Sao lại thế được!

Rồi cả hai ông bà hớt hơ hớt hải chạy về nhà.

Trương Tửu