Rất khó khăn để sinh tồn mà không có dầu và khí đốt. Nhưng chúng ta cũng sẽ hoàn toàn không sống được nếu không có nước. Tuy nhiên, trong cơn sốt điên cuồng khai thác và bán từng giọt xăng dầu càng nhanh càng tốt, chúng ta đang kinh doanh nguồn nước quý giá cho nhiên liệu hóa thạch.

Người tạo: Les Stone/Tác giả: © Les Stone / Greenpeace. Bản quyền: © Les Stone / Greenpeace

Một báo cáo gần đây, “Khe nứt thủy lực và Khủng hoảng nước,” cho thấy mức độ nghiêm trọng của vấn đề. Alberta và B.C nằm trong tám khu vực Bắc Mỹ được kiểm tra đánh giá trong nghiên cứu của Ceres, một hoạt động phi lợi nhuận có trụ sở tại Mỹ hỗ trợ cho hoạt động lãnh đạo phát triển bền vững.

Một trong những phát hiện đáng lo ngại nhất là khe nứt thủy lực, hay hoạt động fracking đang sử dụng một lượng lớn nước ở những vùng khó đáp ứng đủ. Báo cáo lưu ý rằng gần một nửa các giếng dầu và khí đốt gần đây bị fracking ở Mỹ “là ở những vùng có mức độ căng thẳng nguồn nước cao hoặc rất cao” và hơn 55% khu vực trải qua hạn hán. Ở Colorado và California, gần như tất cả các giếng – 97% và 96% tương ứng – đều thuộc diện những vùng căng thẳng nguồn nước cao hoặc rất cao, có nghĩa là hơn 80% bề mặt có sẵn và nước ngầm đã được phân bổ cho các đô thị, công nghiệp và nông nghiệp. Một phần tư số giếng nước ở Alberta đều nằm trong những vùng có mức căng thẳng nguồn nước từ trung bình cho đến cao.

Hạn hán và fracking đã khiến một số cộng đồng cư dân nhỏ ở Texas cạn kiệt nước hoàn toàn, và các bộ phận dân cư ở California đang sắp phải đối mặt với số phận tương tự. Và khi chúng ta tiếp tục khai thác và tiêu pha càng nhiều dầu, khí đốt và than đá, thì biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng hơn, trong đó có khả năng sẽ dẫn đến hạn hán ở một số khu vực và lũ lụt ở những nơi khác. Hạn hán ở California có thể là tồi tệ nhất trong 500 năm qua, theo B. Lynn Ingram, một giáo Sư khoa học trái đất và hành tinh tại Đại học California, Berkeley. Đó chính là nguyên nhân gây ra tình trạng thiếu nước uống, nước nông nghiệp, và cả nước cho cá hồi và cá đẻ trứng trong sông suối. Không có mưa để rửa sạch không khí, ô nhiễm trong khu vực Los Angeles đã trở lại mức độ nguy hiểm của thập kỷ trước.

Vì thiếu thông tin từ ngành công nghiệp và mâu thuẫn trong báo cáo về lượng nước, phân tích dữ liệu Canada phương Tây của Ceres chỉ “đại diện cho một phần rất nhỏ trong toàn bộ hoạt động đang diễn ra.” Mặc dù, các nhà nghiên cứu xác định rằng hoạt động fracking ở Alberta đã bắt đầu sử dụng nhiều hơn “nước lợ / nước mặn” ngầm thay cho nước ngọt. Báo cáo cảnh báo rằng tình trạng thực tế này cần nghiên cứu nhiều hơn và cần “chỉ ra tiềm năng sử dụng nước lợ được sử dụng cho nước uống trong tương lai” và thực tế cho thấy việc rút nước mặn ngầm “cũng có thể tác động xấu đến nguồn nước ngọt liên kết với nhau.”

Mặc dù hiện giờ hoạt động fracking ở  TC chủ yếu diễn ra ở các khu vực có mức độ căng thẳng về nước thấp – lượng mưa và băng tuyết giảm, mực nước sông hạ thấp, và thậm chí cả tình trạng hạn hán ở một số khu vực có khả năng là do biến đổi khí hậu – làm gia tăng mối quan ngại của chính phủ về kế hoạch nhanh chóng mở rộng ngành công nghiệp . Báo cáo trích dẫn một “sự thiếu thốn các quy định xung quanh việc rút nước ngầm” và các tác động tích lũy trên vùng đất địa đầu đất nước cũng như vấn đề với hoạt động fracking hiện nay.

Nghiên cứu của Ceres chỉ nhìn vào tác động của fracking đối với nguồn cung cấp nước ngọt, và cung cấp các khuyến nghị để giảm thiểu chúng, bao gồm việc tái chế nước, sử dụng nước lợ hoặc nước thải, tăng cường các quy định, và việc tìm kiếm phương thức tốt hơn để xử lý nước thải của quá trình fracking. Nhưng còn phương pháp khoan đi kèm với vấn đề môi trường khác, từ ô nhiễm nước ngầm đến hệ sinh thái lớn và môi trường sống bị gián đoạn, thậm chí là các run chấn địa chất – tất cả diễn ra đều liên quan đến cái mà người ta gọi là lợi ích ngắn hạn.

Điều quan trọng là chú ý đến các kết luận và khuyến nghị của nghiên cứu này và những nghiên cứu khác, nhưng cùng với việc đưa ra các vấn đề với fracking và các hình thức khai thác khác, chúng ta phải tìm cách để kiểm soát nhu cầu nhiên liệu hóa thạch vô độ của chúng ta. Mà việc tiêu pha – luôn luôn lãng phí – đã góp phần vào biến đổi khí hậu, trong khi đó phương pháp khai thác chỉ là đang làm các vấn đề trầm trọng hơn mà thôi, điều này khiến chúng ta có cái nhìn sáng suốt hơn để tìm ra cách phục hồi cho hành tinh và tất cả mọi thứ trên đó, cho chính chúng ta và thế hệ mai sau. Đó là một lời nhắc nhở rằng chúng ta cần phải bảo tồn năng lượng bằng mọi cách có thể .

Về ngắn hạn, chúng ta phải nhận ra rằng chúng ta có những cách tốt hơn để tạo ra công ăn việc làm và xây dựng nền kinh tế chứ không chỉ khăng khăng một điều là “tất cả mọi thứ rồi cũng hết” và bán đi nguồn tài nguyên quý giá của chính mình. Về lâu dài, chúng ta phải suy nghĩ lại hệ thống kinh tế lỗi thời của chúng ta, một nền kinh tế đã được đưa ra vào khoảng thời gian khi mà các nguồn tài nguyên rất dồi dào và cơ sở hạ tầng khan hiếm. Ưu tiên cao nhất của chúng ta phải là không khí chúng ta thở, nước chúng ta uống , đất cung cấp thực phẩm, và đa dạng sinh học, những thứ đó  giữ cho chúng ta sống và khỏe mạnh.

Bài viết với sự đóng góp của Ian Hanington, biên tập viên cao cấp của Quỹ David Suzuki.

Chú thích của người dịch:

(*). Fracking: Kỹ thuật thủy lực bẻ gãy, thực tế là việc bơm nước áp lực cao trộn với cát và hóa chất để cắt phá đất đá, qua đó giải phóng dầu và khí đốt bị kẹt lại trong các lớp đất đá.

Bởi: David Suzuki

>> Xem thêm: Thế giới Bí Ẩn của ngành Dầu Mỏ