Theo một nghiên cứu mới, quần xã sinh vật đại dương trên Trái Đất có thể đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng trên một diện rộng mặc dù điều này trước đó được cho là không thể xảy ra đối với một quần xã có kích thước khổng lồ như vậy. Các nhà khoa học làm việc tại trường Đại học California, Santa Barbara (UCSB) cảnh báo rằng nếu hoạt động của con người vẫn tiếp tục với quy mô như hiện tại thì chúng ta có thể sẽ chứng kiến thêm rất nhiều cái chết của sinh vật biển và có thể là sự sụp đổ của toàn bộ hệ sinh thái đại dương.

Rác thải đại dương đang ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khoẻ con người và hệ sinh thái. (Ảnh: thepetitionsite.com)

Được công bố trên tạp chí Science, nghiên cứu mới này đề xuất một giải pháp thay đổi tình thế – không phải là quá muộn để đảo ngược tình thế, các chuyên gia khẳng định như vậy. Có vẻ như chúng ta vẫn có thêm nhiều thập kỷ để ngăn chặn sự phá hủy hành tinh này và giúp các đại dương không trở thành một “vùng biển chết” đối với nhiều loài sinh vật biển trên thế giới. Nhưng đây không phải là một cái cớ để trì hoãn các kế hoạch quản lý và bảo tồn thiên nhiên tốt hơn.

“Chúng ta may mắn trên một số phương diện”, Tiến sĩ Malin L. Pinsky, một nhà sinh học biển ở Đại học Rutgers và là một trong những tác giả của bản báo cáo mới cho biết. “Những tác động đang ngày càng nghiêm trọng, nhưng không tồi tệ đến mức chúng ta không thể làm gì để thay đổi.”

Những hoạt động phá hủy đại dương vẫn gia tăng, nhưng vẫn còn thời gian để sửa chữa sai lầm.

Theo Tiến sĩ Douglas J. McCauley, một trong những đồng nghiệp của ông Pinsky và là tác giả chính của nghiên cứu mới này, các đại dương trên thế giới hầu hết vẫn còn nguyên vẹn, ít nhất là so với tình trạng trên đất liền. Nếu việc đánh bắt quá mức, ô nhiễm quá mức và các yếu tố gây hại khác được cắt giảm đáng kể ngay từ bây giờ thì các đại dương có thể phục hồi trở lại trạng thái gần như trước khi con người bắt đầu phá hủy chúng.

Tất nhiên việc này không thể xảy ra một sớm một chiều nhưng chúng ta sẽ không mất tất cả – ít nhất chưa phải là lúc này. Có quá nhiều thứ để tìm hiểu về cuộc sống của các loài sinh vật biển dưới lòng đại dương mênh mông xanh và sâu thẳm mà con người vẫn chỉ mới khám phá được trên bề mặt. Tất cả những gì chúng ta biết là có một cộng đồng khổng lồ các loài cá và sinh vật biển có vú ẩn nấp trong những hố sâu đại dương mà chúng ta thậm chí vẫn chưa khám phá đến.

Tiến sĩ. Pinsky và McCauley đã cố gắng nghiên cứu sâu thêm về tất cả các vấn đề này bằng cách thu thập dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm cả những phát hiện nằm trong các hồ sơ hóa thạch và các con số thống kê về hoạt động đường biển ngày nay, sản lượng đánh bắt cá và khai thác mỏ dưới đáy biển. Những gì họ tìm thấy nói lên được một điều, đó là vẫn có thời gian để sửa chữa sai lầm.

Ông ​​Loren McClenachan từ trường Cao Đẳng Colby, một người không tham gia nghiên cứu này, nhận xét rằng: “Tôi nhận thấy phát hiện này như là một lời kêu gọi hành động để thu hẹp khoảng cách giữa việc bảo tồn trên đất liền và dưới mặt biển”, trích từ Thời báo New York.

Vấn đề ở đây không phải chỉ là việc đánh bắt quá mức. Toàn bộ quần thể sinh vật biển đang trên đà diệt vong vì những hoạt động của con người.

Điều quan trọng cần lưu ý ở đây là những tiến bộ công nghệ hiện đại đã khiến cho những hành động gây thiệt hại nghiêm trọng đối với đại dương của con người lại càng dễ dàng diễn ra hơn, trên một quy mô chưa từng được thấy bao giờ. Mối đe đọa của việc một số loài sinh vật sẽ trở nên khan hiếm hoặc tuyệt chủng không là gì so với nguy cơ mất đi toàn bộ môi trường sống và hệ sinh thái.

Ảnh: Soha.vn

Ví dụ như khả năng các tàu đánh cá lớn quét qua các vùng biển để đánh bắt tôm cua cá đã giúp gia tăng sản lượng nhưng cùng lúc đã làm cạn kiệt nhiều vùng sinh sống của sinh vật biển. Khai thác mỏ quặng dưới đáy biển cũng trở thành vấn đề, ​​vì các hợp đồng hiện tại bao phủ khoảng 460.000 dặm vuông khu vực dưới nước. Vào năm 2000 trở về trước, không hề có bất kỳ một hợp đồng khai thác quặng dưới đáy biển nào.

Sau đó có sự kiện Fukushima, đến bây giờ vẫn chưa ngừng giải phóng ô nhiễm phóng xạ ra biển Thái Bình Dương. Trong nhiều năm qua chúng ta đã chứng kiến nhiều khối sinh vật chết, bao gồm hàng ngàn con hải cẩu, cá heo và các sinh vật biển khác trôi dạt vào các bờ biển trên toàn thế giới. Có khả năng chúng đã bị diệt vong bởi vì những ô nhiễm phóng xạ như vậy.

Bởi: Jonathan Benson

Xem thêm:

• “Khiếp sợ” với những mảnh nhựa nhỏ trong các đại dương
• Thảm họa từ nhựa: Đầu độc đại đương, giết chết vạn vật
• Vai trò của đại dương ngầm ở độ sâu 1000km với sự sống của Trái Đất