Tại sao người Trung Quốc thức dậy sớm?

Tamhonxanh.com

Chu Hi, một học giả Nho Giáo thế kỷ thứ XII, đương thời đã từng viết: “Cái tinh túy của một ngày nằm trong buổi sáng, của một năm nằm trong mùa xuân, còn của một đời là ở sự chuyên cần”.

Những lời này đã không bị lãng quên. Trải qua nhiều thế kỷ sau thời đại của Chu Hi, đức tính dậy sớm và tận dụng thời gian vào buổi sáng tiếp tục được kế thừa bởi những con người Trung Hoa nổi tiếng và thành công.

Không bao giờ ngủ thêm

Tướng quân Tăng Quốc Phiên là một vị danh tướng vào thế kỷ thứ 19. Ông là người đã chỉ huy quân đội triều đình Mãn Thanh từng bước dẹp yên phiến quân Thái Bình Thiên Quốc— là một cuộc nổi loạn cướp đi sinh mạng của hàng chục triệu người.

Hàng ngày vị tướng lừng danh này thức dậy lúc 4 giờ sáng. Trong một bức thư gửi cho gia đình, Ông Tăng đã viết cho con mình:

“Trong hai thế kỷ qua, những bậc tổ tiên đáng kính của chúng ta đã có thói quen dậy sớm. Ngay cả trong mùa đông lạnh giá, cha nghe nói ông cố của cha luôn dậy trước lúc mặt trời mọc 1 giờ còn ông nội các con thức dậy ngay khi ánh bình minh vừa ló rạng”.

“Các con phải dậy sớm, thức dậy lúc rạng đông. Khi đã trở dậy thì không được quay lại giường nữa!”

Vị danh tướng không chỉ tin tưởng vào việc thức dậy sớm do đức tính siêng năng của cá nhân ông, mà hơn thế nữa, ông coi đó là nền tảng cho sự thành công từ đời này qua đời khác. Những thói quen cẩu thả ở thế hệ trước sẽ tạo nên tiền lệ xấu và đe dọa đến tương lai của những thế hệ mai sau.

Ông cảnh báo: “Khi một thế hệ sa ngã vào giấc ngủ lười biếng, thế hệ thứ hai sẽ ham mê những ý nghĩ phóng đãng thoáng qua”.

Những người hay dậy sớm thành danh

Ba vị hoàng đế vĩ đại nhất trong triều đại Mãn Thanh — đã nối tiếp nhau trị vì đất nước trong khoảng 140 năm, qua hai thế kỷ thứ XVII và XVIII — thường thức dậy lúc 5 giờ sáng và tổ chức ngự triều lúc 9 giờ. Đóng góp của những vị hoàng đế siêng năng này cho văn hóa và lãnh thổ đế chế Trung Hoa vẫn còn được truyền tụng cho đến ngày nay.

>>Một ngày của Hoàng đế nhà Thanh diễn ra như thế nào?

Lý Hồng Chương — một chính khách nổi tiếng đã từng phục vụ trong quân đội của Tướng Tăng Quốc Phiên khi ông còn trẻ — dường như đã kế tục xứng đáng những lời dạy của bậc tiền bối. Tuy nhiên ông không lấy mốc thời gian 4 giờ sáng mà là 6 giờ sáng. Hàng ngày công việc đầu tiên mỗi khi ông thức dậy là viết hàng trăm các ký tự thư pháp.

Ông nói “Không khí buổi sáng trong lành nhất”. “Phòng ngủ đóng chặt vào ban đêm làm không khí trở nên ngột ngạt. Hít vào không khí trong lành, con người ta có cảm giác tươi mới và đủ mạnh mẽ để chống lại bất cứ bệnh tật nào”.

Vào thời đại của ông Lý Hồng Chương và ông Tăng Quốc Phiên, các Hoàng đế Mãn Thanh thường dậy muộn và xử lý các công việc triều chính một cách nửa vời. Họ nổi tiếng về lối sống suy đồi và đã để quyền bính thực chất rơi vào tay những người đứng sau hậu trường. Trung Quốc dưới triều đại Mãn Thanh đã gánh chịu hết thảm họa này đến thảm họa khác trong thế kỷ thứ XIX và đầu thế kỷ thứ XX. Dù cho các nhà cải cách giác ngộ và các tướng lĩnh kiên định đã nỗ lực không ngừng, Triều đại Mãn Thanh sụp đổ vào năm 1911 dưới sức nặng của nạn tham nhũng và nền chính trị-xã hội thối nát.

Trong cái xã hội suy tàn và đầy rẫy tham nhũng vào những năm cuối Triều đại Mãn Thanh, tên tuổi ông Lý Hồng Chương trở thành một ví dụ thật hiếm hoi về một quan chức có tài năng và phẩm hạnh. Mặc dù ông không thuộc dòng tộc Mãn Châu (là dòng dõi hoàng thất nhà Mãn Thanh) và là một người Hán, nhưng triều đình Mãn Thanh đã để ông nắm giữ rất nhiều quyền kiểm soát.

Với thẩm quyền của mình, ông Lý đã khai mở cho đất nước Trung Quốc các phương thức trong công nghiệp, kinh doanh và quân sự theo lối hiện đại Tây phương. Ông cũng đào tạo nên một thế hệ cán bộ có năng lực và tham vọng ở quê nhà ông — Tỉnh An Huy.

Thức dậy sớm có nghĩa là vượt lên phía trước

Lucius Annaeus Seneca, một nhà triết học trường phái Roman Stoics, cho biết “Cuộc sống mà chúng ta có được không phải là ngắn, nhưng chúng ta làm cho nó trở thành ngắn, chúng ta cũng không hề thiếu nó, nhưng chúng ta đang lãng phí nó”.

Kim Woo-Choong, người sáng lập và là Chủ tịch tập đoàn Daewoo, phát biểu “Chúng ta đều có 24 giờ một ngày. Mọi người đều sinh ra bình đẳng trong khía cạnh này. Nhưng cách chúng ta sử dụng thời gian sẽ làm chúng ta khác nhau”.

Những năm đầu thế kỷ 20 nhà văn Lỗ Tấn, người có rất nhiều kiệt tác về hoàn cảnh của nước cộng hòa non trẻ Trung Quốc, được biết là đã khắc chữ “sớm” lên bàn làm việc của mình để tự nhắc nhở bản nhân.

Bộ sưu tập những thành ngữ dân gian và châm ngôn Trung Quốc có trích đoạn: “Ai đến đầu tiên là chỉ huy, ai đến sau phải chịu sự chỉ huy. Bạn không thể khẳng định mình đã đến trước tiên, trong khi các nhân chứng đã đến đó trước bạn”.

Một câu tục ngữ khác, tương tự như “làm ngay cho khỏi rách việc” (stitch in time saves nine): “Dậy sớm thì không phải vội vàng; dậy muộn thì phải đấu tranh với số phận.”

Bởi: Leo Timm, Epoch Times

Xem thêm:

Sources:

Tags: