Tri thức là vô hạn, trí tuệ con người là có hạn. Nên mỗi người thường chỉ mạnh về một vài khía cạnh của tri thức, những mặt khác, thì ta không nên múa rìu qua mắt thợ, ngộ nhận mình thông minh mà hãy tôn trọng ý kiến của người có chuyên môn.

Nước Tống có người gọi là Cao Dương Ứng, anh ta dự định mùa xuân sẽ làm một ngôi nhà mới, bèn gọi thợ đến bàn bạc.

Người thợ mộc hỏi: “Ngài định xây vào mùa hè hay mùa thu?”.

Cao Dương Ứng nói: “Tôi muốn bắt tay xây ngay bây giờ, tranh thủ xong trước mùa hè”

Người thợ mộc lắc đầu nói: “Bây giờ thì không được! Mùa xuân mưa nhiều, gỗ thường bị ẩm ướt. Thêm một lớp vữa lên bề mặt, tôi nghĩ gỗ sẽ bị cong vênh. Dùng gỗ ẩm để xây nhà, sau khi hoàn thành, tuổi thọ sẽ không cao.

Cao Dương Ứng như đã có ý sẵn, cười nói: “Vấn đề này tôi đã nghĩ đến rồi. Không giống như những gì anh nói, nhà cũng chắc chắn không thể đổ. Bởi vì gỗ càng ẩm thì sẽ càng thêm lực gắn kết, bùn đất càng khô thì càng nhẹ, dùng thứ càng ngày càng gắn kết với thứ càng ngày càng khô tôi chắc chắn không thể đổ!

“Như vậy…“ – Người thợ mộc không giải thích nữa.

“Việc này tôi trả tiền, anh cứ làm, xảy ra vấn đề gì không cần anh chịu trách nhiệm ”. Cao Dương Ứng có chút không hài lòng.

Người thợ mộc không còn lời nào để đối phó, đành phải theo như vậy mà làm. Nhà làm xong có vẻ rất tốt, Cao Dương Ứng cũng rất vui mừng. Ai biết cảnh đẹp không bao lâu, ngôi nhà đổ sập như lời người thợ mộc nói.

Ở đời, có những người ảo tưởng và khoe mẽ về tri thức của mình. Nhưng rồi kết cục chỉ hỏng việc và đáng xấu hổ. Không phải là xấu hổ về tri thức nông cạn mà xấu hổ bởi không tự lượng sức mình.

Tri thức là vô hạn, trí tuệ con người là có hạn. Nên mỗi người thường chỉ mạnh về một vài khía cạnh của tri thức. Rất hiếm những người có trí tuệ toàn diện những mặt khác, chính vì thế ta không nên “múa rìu qua mắt thợ”, ngộ nhận mình thông minh ở mảng ta không có hiểu biết mà hãy tôn trọng ý kiến của người có chuyên môn. Biết mình, biết người, đó mới là thông minh đích thực. Câu chuyện của Cao Dương Ứng trên đây là bài học.

Xem thêm:

• Đối nhân xử thế: Những bài học quý báu của cổ nhân
• Đừng chê bai người khác: Câu chuyện Đặng Tích – Bá Phong Tử
• Không thể lấy yêu ghét để đánh giá người khác
• Hệ quả lớn của một việc nhỏ: Tử Cống chuộc dân nước Lỗ